Pergola için izin gerekip gerekmediği, projeniz yapılırken içinde yer alan yapıların türüne göre değişir. Normalde imar planında yer almayan her türlü yapı için ekstra izin almanız gerekir. Pergola ruhsata tabi mi? Bu soru da evini yenilemek ve dekoratif dokunuşlar katmak isteyen herkesin merak ettiklerinden bir tanesidir.
Kat mülkiyeti kanununa uygun şekilde üretilen yapılar, resmi olarak onaylı sayılır. Bu nedenle evinize dış mekanda ya da dışarıdan sonradan ek olarak yaptırmak istediğiniz her türlü yapı da izne tabi olmalıdır. Bağlı olduğunuz yerel yönetimin yapı yönetmeliklerine, imar kanunlarına, izin sürecine uygun hareket etmeniz gerekir. Bir deprem ülkesi olan Türkiye’de imar alanlarının doğru şekilde ruhsatlandırılması, olası can kayıplarını ve felaketleri önlemek adına büyük bir önem taşır.

Pergola, bahçelerde, teraslarda, verandalarda, kafe gibi alanlarda kullanılır. Özel mülkünüzde veranda, bahçe ya da balkon gibi alanlarda kendinize özel dış mekan oturum alanları tasarlamanıza yardım eder.
Yapı izni gereken yapılar arasında pergola yer almaz. Pergola yasal mı? İmar kanununa ve belediyelerin uygulamalarına uygun şekilde oluşturulan pergola modelleri yasaldır. Bazı durumlarda izne tabi kabul edilebilir. Pergola yapı ruhsatı, bina yapılırken zaten alınmışsa ekstra bir izne gerek yoktur.
Yapının görünümünü bozmadan ve ekstra müdahale gerektirmeden oluşturulan pergola modelleri için ekstra izin gerekmeyebilir. Genel anlamda izne tabi olmadığı ifade edilen pergola modelleri, yapının görünümüne, imar planında olmayan bir müdahale gerektiriyorsa yapı ruhsatı alınması gerekir.
Bahçeye pergola yapmak için izin gerekir mi? Yapının genel durumunu bozmadığı, site gibi alanlarda imara uyulduğu sürece bahçeye yapılacak pergola için ekstra izne gerek yoktur.
Tente için izin gerekiyor mu? Bu da yine pergola gibi binanın yapısal görünümünü değiştiren bir müdahale olup olmamasıyla ilgilidir. Açılır kapanır tente yaptırırken tamamen kapalı ve ekstra bir yapı görünümü kazandırmayan alanlar için izin almanıza gerek olmayabilir.
Pergola belediyeye bildirilir mi? Binaya herhangi bir şekilde yapısal müdahale söz konusu olmayacaksa üzeri sarmaşık gibi bitki türleriyle kaplanarak doğal bir görünüm kazandırılan pergola modelleri izin almadan yaptırılabilir. Bu konuda bağlı bulunduğunuz belediyenin yapı ruhsatı konusundaki uygulamalarına bakmalısınız.
Yapı tanımı açısından genel olarak bir izne tabi olması gerekmese de belediyelerin özel izin şartlarına göz atmanızda yarar var. İzin kalıcı mı geçici mi? Alınan imar izni, yapının niteliğine göre kalıcı ya da geçici olabilir. Betonarme ve sabit yapılar için kalıcı, sökülebilir ve hafif yapılar için geçici izin verilebilir.
Bazı ilçe belediyelerinin örnek kararları, yapı kullanım izni konusunda daha çok araştırma yapmak gerektiğini gösterir. Belediye izni almak gereken durumlar için bağlı bulunduğunuz yerel birimle iletişime geçmeniz önemlidir.
Malzeme ve yapı sistemlerinin hafiflik derecesi belediye uygulamalarında değişiklik getirebilir. Taşıyıcı sisteme müdahale etmeyen oluşumlar söz konusu olduğunda etrafı açık bir pergola için izin istenmez. Sabit ve geçici yapı nitelikleri de belediyelerde farklı uygulamalara neden olabilir. Koruma altındaki binalar ve planlı imar alanı gibi konularda da uygulama farklılıkları olabilir.
Bahçe yapıları için bulunulan alanın niteliği ve imar durumu izin alıp almayacağınızı belirleyen bir diğer faktördür. İmar kanunu dışında bağlı olduğunuz belediyenin gölgelik için hazırlanan özel bir yönetmeliği olup olmaması uygulamada belli farklılıkları doğurur.
Yerel belediye yönetmeliği ve meclis kararları, pergola gibi bahçe yapıları için imar izni gerektirebilir. Belediye pergola izni için özel şartlar sunmamışsa ekstra izin ya da belge almanıza gerek yoktur.
Sabit pergolalar için etrafına beton dökülmüş ya da üstü kapatılmış çalışmalarda izne tabi olduğu ifade edilir. Betonarme ayaklı sistemler, ayrı bir yapı gibi kapalı şekilde tasarlandığında ekstra bir bina inşaatı olarak kabul edilir ve izne tabi sayılır. Açılır kapanır sistemlerde izne tabi ya da ruhsat gerektiren durumlar arasında yapının tamamen kapanması ve binanın görünümüne aykırılık oluşturması yer alır.
İnşaat projelerinin hayata geçebilmesi için imar kanununa uygun şekilde oluşturulması gerekir. Zemin etüdü yaparak, çalışılacak alanın öngörülen ağırlıkta bir yapıyı taşıyıp taşıyamayacağı anlaşılmalıdır. Zeminin sağlamlığından emin olunması gerekir. Pergola için de izin gerekli olduğu takdirde şu belgelere ihtiyaç vardır:
Oluşturulacak pergola yapısını gösteren proje,
Yapı için zemin etüdü,
Pergola yapımı için resmi kuruma iletmek üzere kısa bir açıklama yazısı ve adresin yer aldığı dilekçe,
Kira sözleşmesi (yapı size ait değilse),
İlgili parselin imar planı doğrultusunda yapının inşasına izin verilip verilmediğini gösteren yapı kullanım izni belgesi,
Pergolanın kullanılacağı alanın güncel fotoğrafları,
Kat malikleri kurul kararı.
Belediye tarafından ekstra olarak istenebilecek belgeler arasında şunlar yer alır:
Mimar onaylı basit proje veya kroki,
Yapının taşıyıcı sisteme zarar vermeyeceği ya da kamu alanını işgal etmeyeceğine dair taahhütname,
Öncesi ve sonrası şeklinde çekilen fotoğraflı açıklama beyan formu,
Ticari amaçla kullanılacaksa yangın güvenliği beyanı,
Alüminyum, ahşap ya da çelik gibi yapı malzemesi türünü belirten malzeme özellik belgesi.
İstanbul’da bazı beledilerde pergola için ekstra izin alınması gerekir. Örnek uygulamalar şu şekilde:
Kadıköy Belediyesi bazı mahalleler için gölgelik yönetmeliği kapsamında hareket eder. Basit pergola için başvuru formu ve görsel planla izin almanız gerekir.
Beşiktaş Belediyesi açık pergola modelleri için izin alınması şartı taşımaz. Kapalı yapılar için ise hem imar hem ruhsat başvurusu yapmanız gerekir.
Üsküdar Belediyesi, site içi ve ortak kullanım gerektiren alanlar için site yönetiminin onayını ister.
Ataşehir Belediyesinde teras, balkon, cepheye monte edilen sistemler söz konusu olduğunda izin almanızı isteyebilir.
Pergola için izin gerekir mi, izinsiz yapmanın cezası var mı, bahçeye pergola yapmak yasal mı? Belediyelerin uygulamaları birbirinden farklı olabilir. Bu noktada herhangi bir yapısal değişiklik yapmadan önce yasal olarak hareket ettiğinizden emin olmalısınız.
Site veya apartman gibi ortak alanlarda pergola kullanımı için belediye izni gerekir. Ortak alanlarda yapılacak olan her türlü değişiklik, açılır kapanır pergola modellerinde ruhsata tabi şekilde yapılmalıdır. Sabit ya da hafif yapıdaki pergola için izin alarak sonrasında gerekli işlemleri başlatabilirsiniz.
İşletmeler için pergola kullanımı söz konusuysa yetkili resmi kurumlardan izin almanız gerekir. İzninizi aldıktan sonra işletmenin amacına uygun şekilde pergolanızı inşa edebilirsiniz.
Yapılarda taşıyıcı elemanlara müdahale etmediği sürece izne tabi değildir. Ama bazı belediyelerin özel talepleri söz konusu olabilir. Bu durumda bağlı bulunduğunuz belediyenin imar ve iskan uygulamalarına göz atmanız gerekir.
Yapı niteliği taşıyorsa ruhsata girebilir. Kapalı yapıda, betonarme değilse ve taşıyıcı elemanlara yük bindirmiyorsa, pergola için izne gerek yoktur. Bu durumda ruhsata girmez. Belediyenin özel uygulamalarına dikkat etmek ve kapalı bir yapı inşa etmediğinizden emin olmak gerekir.
Kapalı yapıda ve taşıyıcı elemanlara müdahale eden bir durumdaysa açılır kapanır pergola modelleri için izin gerekir.
Bu durumda idari para cezasına ya da yıkım kararına hüküm verilmesi mümkündür.
Bahçenin büyüklüğüne göre eklentinin m2 özelliği değişir. 50m2’den küçük bahçede pergola için 8-10m2, 50-150m2 bahçede 10-20m2, 150-300m2 bahçede 20-30m2’, 300m2 ve üzeri bahçede 30-40m2 olmak üzere izin verilir. En büyük bahçe ölçüsünde bile en fazla %15-20 oranında pergola yapımına izin verilir.
Pergola, taşıyıcı sisteme müdahale etmiyorsa ve yapının dış görünümünü değiştirmiyorsa çoğu belediyede izne tabi değildir. Ancak bazı yerel yönetmeliklerde pergola için özel izin şartı bulunabilir. Bu nedenle bağlı olduğunuz belediyenin uygulamasını kontrol etmeniz gerekir.
Bahçede yapılacak pergola, yapı niteliği taşımıyorsa ve binanın görünümüne aykırı bir müdahale oluşturmuyorsa genellikle izin gerektirmez. Sabit ve kapalı pergolalar ise bazı belediyelerde ruhsata tabi olabilir.
Açılır kapanır pergola, tamamen kapalı bir yapı oluşturmuyorsa ve taşıyıcı sisteme ekstra yük bindirmiyorsa çoğu durumda ruhsata tabi değildir. Tam kapalı sistemler ruhsat gerektirebilir.
İzinsiz pergola, belediyenin uygulamasına göre idari para cezası veya yıkım kararıyla sonuçlanabilir. Özellikle ortak alanlarda, sitelerde ve koruma altındaki bölgelerde izinsiz pergola yaptırmak cezai işleme tabidir.
Betonarme ayaklı, kapalı, tamamen sabit pergolalar yapı niteliği taşıdığı için ruhsat gerektirebilir. Taşıyıcı sisteme müdahale eden, binanın dış cephesini değiştiren veya büyük ölçekli pergolalar da ruhsata tabi sayılabilir.